W średniowiecznej Wielkopolsce rozpowszechniane zostały bractwa dla ubogich. Członkowie bractw wspierali biednych i organizowali dla nich pomoc. Pierwsza wzmianka o bractwie ubogich w Obornikach pochodzi z 1495 roku. Na przestrzeni wieków zamieniono je na przytułki, które związane były z kościołami św. Trójcy i św. Ducha, zlokalizowanymi na przedmieściach miasta. Później przekształciły się na szpitale, które finansowane były przez miasto i bogatych mieszczan, spełniały funkcję przytułków dla starców, ubogich, kalek oraz chorych. Były one stale przepełnione. Po upadku lub likwidacji kościołów wraz ze szpitalami, władze miasta stwierdziły, że miasto potrzebuje szpitala. W 1900 roku wybudowano murowany, jednopiętrowy budynek z przeznaczeniem na Publiczny Szpital Miejski, wysoko podpiwniczony z użytecznym poddaszem. Szpitalny majątek składał się z budynku mieszkalnego i gospodarczego, kostnicy i ogrodu o powierzchni około 5 mórg. W pierwszych latach po zakończeniu I wojny światowej był własnością Towarzystwa Niemieckiego „Vaterlandischer Frauenverein – Zweigverein. Dlatego też Magistrat i Rada Miejska podjęły decyzje o wykupieniu tego majątku. Procedura przyjęcia tej nieruchomości na własność Gminy Miejskiej okazała się bardzo trudna i skomplikowana, gdyż rozpoczęła się w 1920 roku, a zakończyła się pomyślnie dopiero w 1925 roku. Przez ten 5 – letni okres trzeba było dokonać szereg przedsięwzięć administracyjnych, przełamać szereg uprzedzeń i dokonać wymiany niezliczonej ilości korespondencji, by można było wreszcie przyspieszyć bieg przekazywania tej nieruchomości. Dopiero w 1923 roku, kiedy Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej ostatecznie odstąpiło od zamiaru nabycia tych obiektów (podobne były w Rogoźnie), Magistrat i Rada Miejska poprzez Starostę i Wojewodę mogły wystąpić z wnioskiem o wykup tego majątku do Komisariatu Głównego Urzędu Likwidacyjnego na były Zabór Pruski w Poznaniu. Jednak znów trzeba było czekać 2 lata, by 26 lutego 1925 roku poinformować, że Urząd ten zatwierdził Magistrat Obornicki jako nabywcę własności wspomnianego Towarzystwa Niemieckiego, jednocześnie wyznaczając cenę w wysokości 22,555,55 zł, którą to kwotę należało przelać na rachunek Urzędu Likwidacyjnego. Kasa Miejska była pusta, stąd Magistrat i Rada Miejska podjęły uchwały o zaciągnięciu dwóch pożyczek po 12 tysięcy złotych każda. Po zakończeniu prac wstępnych, proceduralnych i finansowych wyznaczono ostateczny termin przyjęcia majątku przez Gminę Miejską na dzień 27 marca 1925 roku. Wybrano delegację do podpisania umowy kupna.
Stronę polską reprezentowali:

• Leon Kabat – z - ca burmistrza,
• Aleksander Skrzetuski – przewodniczący Rady Miejskiej
• Kazimierz Speichert – aptekarz,
• Ernest Werner – kupiec,
• Maksymilian Thiel – mistrz malarski.

Natomiast stronę niemiecką jako zastępcy i administratorzy tej własności reprezentowali:

• dr Jerzy Weise,
• siostra Liwer Postier,
• siostra Helena Fritz,
• Mirona Dahlmann.

W czasie podpisywania, osoby reprezentujące stronę niemiecką złożyły oświadczenie, że podpisują jedynie jako świadkowie, a nie przedstawiciele tego Towarzystwa „Vaterlanischer…”, której siedziba znajduje się w Berlinie. Kontrakt kupna tego mienia został ostatecznie zatwierdzony przez Ministra Skarbu i Prezesa Głównego Urzędu Likwidacyjnego w dniu 6 maja 1925 roku, a 21 stycznia 1926 roku dokonano wpisu w Sądzie do Księgi Wieczystej Tom XI kor. 431. Nabycie tej placówki zapoczątkowało serię trudnych do rozwiązania problemów, bowiem Towarzystwo Niemieckie nie inwestowało w szpital, w związku z tym był zaniedbany i wymagał dużych nakładów finansowych, na które brakowało pieniędzy, gdyż trzeba było spłacać dług zaciągniętej pożyczki. Pod koniec 1925 roku okazało się, ze majątek ten obciążony jest jeszcze wierzytelnościami hipotecznymi, w wysokości 4,444,45 zł (po przeliczeniu marek na złoty polski). Stąd władze miasta szukały wszelkich różnych sposobów w celu wyjścia z tej sytuacji. Jeszcze przed przejęciem tego majątku noszono się z zamiarem wydzierżawienia go Państwowej Kasie Chorych na okres 15 lat, z roczną dzierżawą w wysokości 3 tysięcy złotych.

W 1925 roku szpital mają pod opieką siostry Elżbietanki, a lekarzem naczelnym jest dr Ciecierski. W mieście wówczas zamieszkuje 2 lekarzy: dr Ciecierski i dr Weise. Lekarzem powiatowym jest dr Edmund Stefanowicz, zasłużony obywatel miasta ( zm. w 1925 roku). Zastąpił go dr Wierusz – lekarz powiatowy z Poznania.
Na początku 1930 roku Magistrat zaproponował sprzedaż szpitala wojsku na „Dom Wypoczynkowy dla Oficerów” za sumę 130 tysięcy złotych, plus 20 tysięcy złotych za część nieruchomości. Pertraktacje z dowódcą korpusu okręgu VII generałem Dzierżanowskim nie zostały uwieńczone pomyślnie dla Magistratu. Również w 1936 roku rozważano przerwanie działalności szpitala, a budynki i ogród przekazać Towarzystwu Naukowemu na potrzeby Gimnazjum. W miejsce szpitala proponowano utworzyć izbę chorych z 4 łóżkami. Jednak głosy sprzeciwu doprowadziły do zaniechania pozbycia się szpitala. Z takiego obrotu spraw najbardziej zadowolona była Komisja Ubogich i ich podopieczni. Bowiem na leczenie ubogich i bezrobotnych Związek Komunalny przeznaczył ryczałt, którego wysokość była różna i wynosiła 400 złotych na początku lat 30 – tych do 1500 złotych w 1939 roku. Były to kwoty nie odpowiadające aktualnym potrzebom społecznym, jednak niemożliwe na ich zwiększenie ze względu na zadłużenie finansowe miasta. Koszt pobytu w szpitalu wahał się w granicach 5 – 6 złotych na dobę, a dla członków samorządowych i robotniczych przysługiwała ulga w wysokości jednego złotego. W chwili przejęcia szpitala (1925 rok) liczba chorych na 50 łóżek wynosiła 28 pacjentów. Nie było to rezultatem dobrego stanu zdrowia mieszkańców, a wynikiem ubóstwa, co uniemożliwiało na leczenie się w szpitalu. Dlatego też w większości łóżka były wolne i np. w 1936 roku przez długi czas brakowało pacjentów, a najwyższa ich liczba sięgała 7 osób i kilka ubogich dochodzących tylko na opatrunki i zabiegi. Budżet szpitala przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego był nie wystarczający z tendencją malejącą. Jeżeli w roku 1931/32 wynosił jeszcze 53,140 złotych, to w roku 1938/39 już tylko 16,990 złotych. Stąd wydatki ograniczono do minimum, a stan zatrudnienia personelu był bardzo skromny. W niektórych latach ograniczał się do 1 lekarza, 2 sióstr zakonnych, 1 pielęgniarki, 2 osób personelu pomocniczego i 1 kierowcy. Za utrzymaniem szpitala przemawiały bardziej względy prestiżowe niż możliwości finansowe miasta. Uważano, ze miasto powiatowe pozbawione takiej placówki straci dużo na opinii społecznej, stąd takie naciski na jego pozostawienie.
Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku szpital podjął swą działalność początkowo przy stanie 40 łóżek. Po obu stronach budynku znajdowały się zadaszone tarasy, gdzie chorzy mogli wypoczywać na powietrzu.
Ówczesny starosta Bolesław Pleśniarski i burmistrz Henryk Borowicz, dnia 31 marca 1948 roku podpisują kontrakt dotyczący kupna - sprzedaży w Sądzie Grodzkim w Obornikach. We wrześniu właścicielem Publicznego Szpitala Miejskiego został Powiatowy Związek Samorządowy w Obornikach. Dnia 7 października zostaje podpisany akt notarialny przez notariusza Franciszka Dzika
W czerwcu 1948 roku podjęto się rozbudowy szpitala. Powołano do życia Komitet Założycielski w celu rozbudowy placówki. Zaczęto zbieranie pieniędzy od mieszkańców miasta. Pod koniec roku zrobiono pierwsze wykopy, zwożono materiały. Cegła min. została przywieziona z rozbiórki zburzonych w czasie wojny budynków w Pile i z jej okolic. Fundamenty zakładała firma Nowicki, (budowniczego z Obornik) z pieniędzy mieszkańców. Kiedy stanęły fundamenty szpital otrzymał finanse na dalszą budowę z Budżetu Państwa. Budowę ukończono w 1953 roku. Dobudowano wówczas dwa skrzydła głównego budynku. Dyrektorem szpitala był wówczas dr Jan Szubzda. Szpital posiadał oddziały: chirurgiczny, internistyczny, pediatryczny i położniczy. W tym okresie zawiązało się Pogotowie Ratunkowe, działające przy obornickim szpitalu, którego kierownikiem był dr Tadeusz Zgrzebniak, a oddziałową była Krystyna Konitz. Na przestrzeni lat funkcję kierownika Pogotowia Ratunkowego pełnili min: dr Józef Andruszczyszyn, dr Bohdan Sierzputowski, dr Paweł Kolasiński, dr Przemysław Nowak, dr Aleksander Maleszka, dr Paweł Mizerny.
Po wojennej zawierusze miasto zaczęło się rozbudowywać. Budynek szpitala stał się za mały, a utworzony oddział zakaźny mieścił się w baraku. Na początku lat 60 – tych XX wieku rozpoczęto budowę nowego budynku. W 1963 roku oddano do użytku ów budynek z oddziałami: zakaźnym i internistycznym, zaś pomieszczenia po oddziale zakaźnym przeznaczono na hotel dla pielęgniarek i potrzeby administracyjne. Nowy budynek szpitala stał w znacznym oddaleniu od starego budynku. W 1965 roku zatrudniano ogółem 115 osób, w tym 11 lekarzy, 5 lekarzy stażystów, 1 farmaceutę, 1 stomatologa, 27 pielęgniarek, 4 położnice i 3 laborantów. Z leczenia szpitalnego w tym samym roku skorzystało ponad 3200 pacjentów. W okresie powojennym Szpital obornicki nosił nazwę – Szpital Powiatowy im. Hilarego Schramma. Po likwidacji powiatów działał jako Zespół Opieki Zdrowotnej w Obornikach. Od czasów powojennych, aż do 1998 roku, kiedy to podjęto decyzję o zmianie powiatów, do szpitala przyjmowano pacjentów z Obornik oraz rejonu Skoków i Murowanej Gośliny. Szpital posiadał 6 oddziałów: internistyczny, chirurgiczny, zakaźny, dziecięcy, noworodkowy i ginekologiczno – położniczy. W latach 1982 – 86 przeprowadzono kapitalny remont głównego budynku głównego. Pod koniec lat 90 – tych zamiast oddziału zakaźnego utworzono Oddział Długotrwałej Opieki Medycznej, którego ordynatorem był dr Andrzej Urban.
Od 1945 roku dyrektorami szpitala byli min: dr Jan Szubzda, dr Brabletz, dr Tadeusz Springer, dr Wiesław Koziarz, dr Andrzej Urban, dr Janusz Kominek, inż. Franciszek Filipiak, dr Andrzejewski, dr Zygmund Lipski, dr Jacek Kościjański, dr Stanisław Dobrzycki. Na 100 – lecie istnienia szpitala wyremontowano front fasady budynku. W 2001 roku wyłożono główny plac szpitala Poz – Brukiem. W 2012 roku wyłożono kostką Poz – Bruku dojazd i chodnik do Izby Przyjęć.
Dnia 21 maja 2002 roku odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę bloku operacyjnego. W styczniu 2003 roku rozpoczęła swoją działalność nowoczesna sala operacyjna wraz z centralną styrylizatornią. Kolejnym etapem rozbudowy szpitala była budowa łącznika, który dziś łączy obydwa budynki.
Łącznik oddano do użytku w 2004 roku. Wyposażony jest w dwie windy, co ma duże znaczenie dla chorych. Na terenie szpitala mieściły się trzy baraki. Dwa z nich zostały rozebrane kilka lat wcześniej, zaś ostatni czekał na rozbiórkę. Były one wybudowane w 1940 roku i służyły pracownikom szpitala jako min: mieszkania dla pielęgniarek. Dnia 12 listopada 2004 roku spłonął ostatni barak, w którym przez wiele lat znajdowało się biuro, kawiarenka i kaplica. Pierwotnie kaplica stała na posesji od strony Łazienek. Na początku lat dwutysięcznych w rankingu ogłoszonym przez Rzeczpospolitą i przedstawiającym ponad 600 placówek medycznych z terenu całego kraju, obornicki ZOZ znalazł się na 29 miejscu. W lutym 2008 roku rozpoczęto remont zewnętrzny budynków szpitala. Polegała ona na dociepleniu ścian budynków, wymianie wszystkich okien, wymianie instalacji centralnego ogrzewania, a także częściowej wymianie więźby i całkowitej wymianie dachówek na budynku głównym. Na dachach zainstalowano solary do ogrzewania wody. Inwestycja ta pozwoliła na znaczne oszczędności w ramach ogrzewania szpitala, a także zmieniła estetykę budynków, które obecnie tworzą jednolitą bryłę architektoniczną. Remont zakończył się w 2009 roku, a jego modernizacja kosztowała 2,8 mln złotych. Dnia 18 marca 2008 roku oddano do użytku (w pomieszczeniach łącznika) nowoczesną Izbą Przyjęć. Oddziałową została pielęgniarka Renata Józefczyk. Jej poprzedniczką była Dorota Nawrot. Na poziomie Izby Przyjęć znajduje się też szpitalna kaplica. Od 2008 roku dyrektorem naczelnym Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej jest mgr Małgorzata Ludzkowska, dyrektorem d/s med. jest dr Paweł Kolasiński, który został powołany na to stanowisko w styczniu 2009 roku. Już w czerwcu 2010 roku na skutek konkursu na dyrektora ds. med., stanowisko to otrzymał dr Zbigniew Niestarta. Przełożoną pielęgniarek została mgr Monika Michałowska. Przez wiele lat funkcję tę pełniła pielęgniarka Agnieszka Wilińska, która zastąpiła Teresę Małecką, jeszcze wcześniej przełożoną pielęgniarek była Helena Łabędzka. Obecnie szpital wyposażony jest w nowoczesną aparaturę medyczną: USG, Tomograf Komputerowy, gastroskop. Zabiegi chirurgiczne wykonywane są za pomocą laparoskopii. Przy szpitalu działa szereg poradni specjalistycznych. Z końcem 2009 roku zlikwidowano oddział DOM. W pomieszczeniach tego oddziału, gdzie wykonano kapitalny remont, znajduje się Oddział Ortopedyczny. W lutym 2010 roku ruszył OIOM (Oddział Intensywnej Opieki Medycznej). W tym samym roku nastąpił remont pomieszczeń pracowni RTG.

Foto Henryk Wojtysiak